Միջազգայիկ բնապահպանական ընկերություններ

Greenpeace

Գրինփեյսը միջազգային հասարակական բնապահպանական կազմակերպություն է, որը հիմնադրվել է Կանադայի Վանկուվեր քաղաքում, 1971 թ. Սեպտեմբերի 15-ին, Դեյվիդ Մաքթագգարտի կողմից:
  Կազմակերպության հիմնական նպատակը գլոբալ բնապահպանական հիմնախնդիրների լուծմանը հասնելն է `ներգրավելով հասարակության և իշխանությունների
  Կանաչապատումը ցանկացած ձևի դեմ բռնության դեմ, բոլոր գործողությունները չեն ընդունում բռնության որևէ ձև ՝ որպես նպատակներին հասնելու մեթոդ:

Վայրի բնության հիմնադրամ (WWF)

Բնության համաշխարհային ֆոնդ (WorldWideFundforNature) միջազգային հասարակական անկախ կազմակերպություն է, որն աշխատում է շրջակա միջավայրի պահպանության, հետազոտման և վերականգնման բնագավառներում:
  Կազմակերպությունն ունի ավելի քան 5 միլիոն աջակից ամբողջ աշխարհում, գործում է WWF- ն ավելի քան 90 երկրներում և աջակցում է աշխարհի շուրջ 1.300 բնապահպանական նախագծերին:
  Վայրի բնության համաշխարհային հիմնադրամի առաքելությունն է կանխել մոլորակի բնական միջավայրի աճող դեգրադացիան և մարդու և բնության միջև ներդաշնակության հասնել: Հիմնական նպատակը Երկրի կենսաբանական բազմազանության պահպանումն է:

Միջազգային սոցիալ-էկոլոգիական միություն (ISEC)

Սոցիալ-էկոլոգիական միջազգային միությունը բնապահպանական միջազգային կազմակերպություն է, որը հիմնադրվել է 1988-ի դեկտեմբերին:
  Այս պահին MSEC- ն ավելի քան 10 հազար մարդ է 17 երկրներից:
MSEC- ի ստեղծման հիմնական գաղափարը մեկ հարկի տակ հավաքել մարդկանց, ովքեր հոգ են տանում, թե ինչ է լինելու Երկրի հետ, իր բնույթով և մշակույթով, իր ժողովրդի հետ, մեր երեխաների և թոռների հետ:

Բելոնա շրջակա միջավայրի միջազգային կազմակերպություն

Բելոնա (Բելոնա) — միջազգային բնապահպանական ասոցիացիա:
  Ասոցիացիայի կենտրոնական գրասենյակը գտնվում է Նորվեգիայի մայրաքաղաքում `Օսլո քաղաքում: «Բելոնա» ասոցիացիան սկսեց իր աշխատանքը որպես 1986 հասարակական կազմակերպություն:

Ռուսաստանի բնապահպանական քաղաքականության կենտրոն (CEPR)

Ռուսաստանի բնապահպանական քաղաքականության կենտրոնը ստեղծվել է 1993 թ.-ին ՝ որպես բնապահպանական մասնագիտական \u200b\u200bհասարակական կազմակերպություն ՝ շրջակա միջավայրի շարժման փորձագիտական \u200b\u200bաջակցության և օրենսդիր և գործադիր իշխանությունների առաջարկությունների մշակման համար:

Ռուսաստանի տարածքային բնապահպանական կենտրոն (RREC)

  Ռուսաստանի շրջակա միջավայրի տարածաշրջանային կենտրոնը ստեղծվել է 2000 թ.-ին Եվրահանձնաժողովի և Ռուսաստանի Դաշնության Նախագահին կից պետական \u200b\u200bկառավարման ակադեմիայի կողմից։ Կենտրոնի առաքելությունն է ՝ տեղեկատվական երկխոսության կազմակերպման և գործնական գործունեության իրականացման միջոցով առաջխաղացնել և իրականացնել առաջատար գաղափարներ, չափորոշիչներ և մեթոդներ շրջակա միջավայրի բարեկեցության և Ռուսաստանի կայուն զարգացման համար:

«Կանաչ պարեկություն» համառուսաստանյան հասարակական կազմակերպություն

«Կանաչ պարեկություն» համառուսաստանյան հասարակական կազմակերպությունը գրանցվել է 2006 թվականի մայիսին: 2007-ի ապրիլին բացվեց կազմակերպության ինտերնետային ռեսուրսը: Կազմակերպության հիմնական նպատակը հասարակության էկոլոգիական մշակույթի աճի խթանումն է, մարդու իրավունքների պաշտպանությունը բարենպաստ միջավայրի, մաքուր ջրի, որակյալ սննդի պահպանումը, Ռուսաստանի յուրահատուկ բնության պաշտպանությունը և երկրի կայուն զարգացման համար անհրաժեշտ միտումների զարգացումը:

Շրջակա միջավայրի պահպանության ուժերի շարժում (DOP)

Շրջակա միջավայրի պահպանության թիմերի շարժումը (DOP) XX դարի 60-ականներին հայտնվեց որպես ուսանողական բնապահպանական շարժում:
Բնապահպանական ընկերների ընկերների շարժման աշխատանքի ուղղությունները և ձևերը կախված են Շարժման մասնակիցների գերակշռող իրավիճակից, ավանդույթներից և հնարավորություններից ՝ կապված նրա սոցիալական և մասնագիտական \u200b\u200bկազմի հետ: 

Ռուսաստանի կանաչ խաչ

«Գրին խաչ» հասարակական կազմակերպությունը, «Կանաչ խաչ» միջազգային ասոցիացիայի անդամ է, ստեղծվել է 1994 թ.
  Կանաչ խաչը կենտրոնանում է շրջակա միջավայրի պահպանության միջոցառումների իրականացման վրա, մարդկանց լայն շրջանակի կրթության, բնության օրենքներին համապատասխան ապրելու և զարգանալու կարողության, ինչպես նաև այն նույն ռեսուրսային ներուժով սերունդների պահպանումն է, որն այսօր ունի մարդկությունը: 

Բնություն-հասարակություն փոխհարաբերության զարգացումը Հայաստանում

Հարցեր՝

1.  Հասարակության զարգացմանը ինչ արդյունք է հայտ գալիս: Հասարակության զարգացմանը համընթաց և բնության հետ նրա փոխազդեցության արդյունքում ի հայտ է գալիս նոր, մարդածին որակապես այլ բնություն, որը կորցրել է իր սկզբնական բնական, «ինքնուրույն» կեցությունը: 
2. Բնօգտագործման ինչ փուլեր կան:— նախնադարյան, ստրկատիրական, միջնադարի ֆեոդալական, կապիտալիստական փոխհարաբերությունների փուլեր:
3. Առաջին հազարամյակի սկզբներին գյուղատնտեսության մեջ ինչ տարածում է գտնում: Առաջին հազարամյակի սկզբներին գյուղատնտեսության մեջ տարածում է գտնում արհեստական ոռոգումը, առևտրական ճանապարհների վրա գտնվող գյուղական համայնքի և ռազմական բերդերի հիման վրա գոյանում են քաղաքները, ավելի է զարգանում արհեստագործությունը:

Ռացիոնալ բնօգտագործման սկզբունքները

1. Համակարգված մոտեցման սկզբունք.

Այս սկզբունքը նախատեսվում է արտադրական միջավայրի վրա ազդեցության և համապատսխան հակազդեցության համալիր և բազմակողմանի գնահատում: Այս սկզբունքը մենք չենք կարող օգտագործել կամ պահպանել մեկը մյուսից անկախ: Օրինակ՝ ջրում նետվող աղբը, որը կարող է վատ անդրադառնալ բուսական և կենդնական աշխարհի վրա:

2. Բնօգտագործման օպտիմալացման սկզբունք.

Այս սկզբունքը նախատեսված է բնական ռեսուրսների և համակարգերի օգտագործման դեպքում ավելի նպատակահարմար որոշում կայացնել: Որոնց հիմքն են կազմում էկոլոգիական և տնտեսության տարբեր ճյուղերի զանգացման կանխատեսումը: Օրինակ՝ օգտակար հանածոների օգտագործումը:

3. Ռեսուրսախնայողության սկզբունքը.

Հիմնվել է արտադրության գործընթացում առաջացող թափոնների նվազեցման վրա: Ենթադրվում է բնական աճ ոչ թե բնական ռեսուրսների նոր զանգվածների օգտագործման, այլ գոյություն ունեցողների ավելի լիարժեք օգտագործման հաշվին: Օրինակ՝ պլաստիկ շշերի վերամշակումը:

4. Տարածաշրջանային սկզբունքը.

Այս սկզբունքը նախատեսված է բնօգտագորում իրականացնել որոշակի տարածաշրջանում և հաշվի առնել բնական և տնտեսական պայմաները վերջին շրջանում: Օրինակ՝ արևային ռեսուրսի օգտագործումը ինչ-որ տարածաշրջանում:

5. Բնության և արտադրության հարաբերությունների ներդաշնակության սկզբունք.

Իրենից ենթադրում է որևէ արտադրության և նրա հետ փոխազդեցության մեջ գտնվող բնական միջավայր, որը մի կողմից՝ ապահովում է բարձր արտադրողական ցուցանիշներ, մյուս կողմից՝ ազդեցության գոտում վերահսկվում է բնական միջավայրի իրավիճակը: Օրինակ՝ փայտի վերամշակումը:

Բնական ռեսուրսների դասակարգումը

Ռեսուրսները դասակարգվում են, ըստ՝

1. Չսպառվող ռեսուրսներ են՝ արեգնակային էներգիան, ծովային ալեկոծություները, տեղակատվությունը և մակընթացությունը, քամու էներգիան:
2. Սպառվող ռեսուրսներ են՝ մնացած բոլոր ռեսուրսները:
3. Վերականգնվող ռեսուրսներն են՝ բույսերը, կենդանիները, գետերի ու լճերի ջրային պաշարները:
4. Չվերականգնվող ռեսուրսներն են՝ փայտը, նավթը, օգտակար հանածոները:
5. Ծագման ռեսուրսներն են՝ Հանքային(հանածո), Ջրային, Հողային, Կենսաբանական, Կլիմայական:
6. Օգտագործման եղանակի՝ առաջին՝ ռեսուրսներ, որոնք օգտագործվում են որպես արտադրամիջոց, երկրորդ՝ ռեսուրսներ, որոնք օգտագործվում են որպես սպառման առարկա:
7. Սննդի մեջ օգտագործվող ռեսուրսներ՝ խմելու ջուրը, ձկերը, որսի մսատու կենդանիները, սնկերը, վայրի հատապտուղները, ուտելու բույսերը, հանքային ջուրը:
8. Անփոխարինելի ռեսուրսներն են՝ մարդկանց, կենդանիների ու բույսերի շնչառության համար,մթնոլորտի թթվածինը, խմելու համար՝ քաղցրահամ ջուրը:
9. Փոխարինելի ռեսուրսներն են՝ մետաղը, փայտանյութը, բնական կաշին ու մորթին, բնական թելերը:

Բնական ռեսուրսներ և բնական պայմաններ

Բնական ռեսուրսներ: Ռեսուրսը ինչ-որ բանի հնարավորություն, պաշար, նախադրյալ է: Ընդհանրապես ռեսուրս է նաև այն ամենը, ինչը մարդկանց անհրաժեշտ նյութական ու հոգևոր բարիքների ստացման աղբյուր և նախադրյալ է: Այդպիսի աղբյուր ու նախադրյալ են մեզ շրջապատող բնության բազմաթիվ նյութեր ու երևույթներ` օգտակար հանածոները, անտառի հարստությունները, վարելահողն ու մարգագետինը, գետերն ու լճերը, քամին ու անձրևը, արևի լույսն ու ջերմությունը:

Էկոհամակարգի կառուցվածքը

Էկոլոգիայի տեսանկյունից էկոհամակարգերում տարբերում են հետևյալ բաղադրիչները`·      անօրգանական նյութեր (H<sub>2</sub>O, CO<sub>2</sub>, N<sub>2</sub>, C և այլն),·         օրգանական միացություններ (ածխաջրեր, ճարպեր, սպիտակուցներ, հումուսային նյութեր և այլն), որոնք կապ են հաստատում էկոհամակարգի կենդանի և անկենդան  բաղադրիչների միջև,·         օդային և ջրային միջավայրեր,եղանակային պայմաններ և միջայրի այլ ֆիզիկական գործոններ,·         պրոդուցենտներ. Օրգանիզմներ են (հիմնականում` բույսեր,ինչպես նաև ֆոտոսինթեզ իրականացնող մանրէները), որոնք պարզ անօրգանական նյութերից` (H<sub>2</sub>O և CO<sub>2</sub>), օգտագործելով արևի էներգիան,սինթեզում են բարդ օրգանական նյութեր, որոնք էլ սնունդ են հանդիսանում մնացաց բոլոր օրգանիզմների համար,·         կոնսումենտներ, հետերոտրոֆ օրգանիզմներ են (հիմնականում կենդանիներ), որոնք սնվում են բույսերի կամ կենդանիների պատրաստի օրգանական նյութերով: Նրանք չեն կարող ինքնուրույն սինթեզել օրգանական նյութ և ստանում են այն պատրաստի վիճակում: Նրանց օրգանիզմում օրգանական նյութերը վերափոխվում են իրենց համար  հատուկ սպիտակուցների և այլ նյութերի:·         ռեդուցենտներ, քայքայող օրգանիզմներ են (հիմնականում բակտերիաները և սնկերը), որոնք իրենց կենսագործունեության համար անհրաժեշտ էներգիան ստանում են մահացած հյուսվածքների քայքայման արդյունքում կամ էլ օգտագործում են լուծված օրգանական նյութերը:Այսպիսով` էկոհամակարգը բիոտիկ (կենդանի օրգանիզմներ) և աբիոտիկ միջավայրերի ամբողջություն է, որոնց փոխհարաբերության ժամանակ տեղի է ունենում համարյա լրիվ բիոտիկ շրջապտույտ, որին մասնակցում են պրոդուցենտները, կոնսումենտները և ռեդուցենտները: Դրանք առաջացնում են պարզ անօրգանական նյութեր` ածխաթթու գազ, ջուր, ամոնիակ և այլն (այսպես կոչված <<ընդհանուր արժույթ>>, որը օգտագործվում է կանաչ բույսերի կողմից`օրգանական նյութ սինթեզելու նպատակով): Կենսաբանական շրջապտույտի անխափան գործունեությամբ է պայմանավորված էկոհամակարգերի, հետևապես և կենսոլորտի գոյությունն ու զարգացումը: Անընդատ և հավիտենական գործընթացը` կենսաբանական շրջապտույտը, հիմնականում կատարվում է, այսպես կոչված, <<ինքնապարփակ>>  ձևով, այսինքն` առանց արտադրության մնացորդների  ու թափոնների կուտակման: Օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցող բազմազան և սերտ  փոխհարաբերության շնորհիվ, էկոհամակարգերը ձեռք են բերել ամբողջականություն, կայունություն և զարգացման հարաբերական անկախություն: 

Կուլտուրական լանդշաֆտ

Ինչ կատեգորիաների են բաժանվում ժամանակակից լանդշաֆտները

Ժամանակակից լանդշաֆտները բաժանվում են հետևյալ կատեգորիաներին

1. Չփոխված կամ նախասկզբնական լանդշաֆտներ, որտեղ մարդն այցելություն չի կատարել:
2. Թույլ փոփխված լանդշաֆտներ, որտեղ մարդն անշան փափոխուխություններ է կատարել. որս է բռնել, ձուկ է որսացել:
3. Խախտված ուժգին փոփխված լանդշաֆտներ, երբ մի քանի բաղարիչներ են փոխվել: Օր.՝ տափտանը վարել և ցանել են:
4. Ձևափոխված լանդշաֆտներ կամ իսկական լանդշաֆտներ, որտեղ բնական կապերը նպատակասլաց կերպով փոփոխված: Օր. անապատը դարձել է այգի:

Ինչ մեթոդներ է մշակված կուլտուրական լանդշաֆտի վերափոխման համար

Տեխնոլոգիական մեթոդ – արտադրության ցիկլոմ կիրառվում են մաքրիչ ու մեկուսացուցիչ տարբեր թափոնների վնասազերծման համար:

Տարածքային-պլանավորման – տարածքի ամենառացիոնալ կազմակերպման միջոց է, որտեղ ինչ կառուցել, որտեղ հողն օգտագործել բերք ու բարիք ստանալու համար, որտեղ անտառահատում կատարել, ճահիճը չորացնել և այլն:

Ագրոտեխնիկական – գիտականորեն մշակել հողը՝ առավելագույն բերք ստանալու համար, ինչպես պարարտացնել, ինչ մշակաբույսեր աճեցնել, լանջերը դարավանդավորել և այլն:

Ֆիտոմելիորատիվ – ստեղծել անտառային նոր զանգվածներ, ցանել այնպիսի բույսեր, որոնք կմեծացնեն հողի ծծունակությունը կամ հողը կպահպանեն հողմային Էրոզիայից և այլն:f

Լանդշաֆտի սոցիալ տնտեսական ֆունկցիանֆ

Գյուղատնտեսական- Սա մարդածինկուլտուրական լանդշաֆտի մի տեսակ է, որի ֆունկցիան է գյուղական մթերքների արտադրությունը: Օրինակ՝ անտառահատում, տարածքների մշակում:

Անտառատնտեսական- Դիցուք ընդարձակ տարածության վրա անտառատնկում է կատարվում, ոռոգման ցանց ստեղծվում, հիմնում են փայտամշակման ձեռնարկություն, որը կատարում է սանիտարական ծառահատում, փայտանյութը մի հատվածում բնակավայր են հիմնում, գետափին՝ նավահանգիստ, իսկ բնակիչները զբաղվում են փայտամշակությամբ և որսորդությամբ:

Լեռնարդյունաբերական- Օրինակ՝ Ամուլսարի հիմնախնդիրը, որով աղտոտվում է շատ տարածքներ:

Ռեկրեացիոն- Եթե լանդշաֆտն ունի առողջարար կլիմա, հանքային ջրեր, գեղեցիկ բնություն, ուրեմն ունի ռեկրեացիոն ֆունկցիա: Օրինակ՝ Սոճին, հանգստյան և ծովափնյա վայրեր, Ախիհանքի հատուկ սենյակներ, որտեղ շնչում են:

Տրանսպորտային- Այս լանդշաֆտում խաչմերուկ է ստեղծվում, կառուցվում են պահեստարաներ, հյուրանոցներ, օդանավակայն: Լանդշաֆտը ծառայում է տրանսպորտին: Օրինակ՝ Գյումրիի օդնավակայանը:

Ռազմաստրատեգիական- Լանդշաֆտը վերափողում է այն հաշվով, որ պաշտպանական հզորությունը ուշեղացվի, կառուցվում են զորանոցներ, ճանապարհներ, ռազմական նշանակության օբյեկտներ: Օրինակ՝ խրամատներ, անտառներ:

Ուսումնական- Լանդշաֆտը կարող է ծառայել ուսումնական գործին: Օրինակ՝ պատմամշակութային վայրեր, որպես ուսումնական արշավների համար, Օքսֆորդի համալսարանը, որի շուրջը կառուցվել է գրադարան, սննդի օբյեկտներ, հյուրանոցներ ուսանողների համար և այլն:

Արդյունաբերական- Կան արդյունաբերության շատ ճյուղր, որոնց ձեռնարկություները թափոներ են արտանետում: Նման օբյեկտները պետք է կառուցվեն խոշոր քաղաքներից հեռու, ավելի ապահով վայրերում, որպեսզի թափոնները քաղաք չհասնեն:Օրինակ՝ Ամուլսարի հիմնախնդիրը, ցեմենտի գործարանը, որը կառուցված է քաղաքից հեռու, քանի որ փոշի է, Մեծամորի ատոմակայանը կառուցված է քաղաքի մոտ, բայց պետք է լիներ քաղաքից հեռու, որպեսզի ռադիացայից չվնասվեն մարդիկ:

Մարդծին- Լանդշաֆտները կառող են լինել նաև բազմաֆունկցիոնալ. մեծ քաղաքներն այդպիսին են: Բոլոր պայմաններում մարդը պետք է հանգամանորեն ուսումնասիրի լանդշաֆտը, իմանա նրա առանձնահատկությունները և աշխատի կարգավորել դրանց բաղադրիչների առանձնահատկություններն ու անցանկալի գործոնները: Օրինակ՝ հնէաբանների հնէաբանների աշխատանքը, գիտնականներ:

Բնության և հասարակության փոխհարաբերությունը: Լե Շատելյեի սկզբունքը:

Լը Շատելիեի սկզբունք

Լը Շատելիեի սկզբունք (հավասարակշռության տեղաշարժման սկզբունք, Լը Շատելիե–Բրաունի սկզբունք), կանոն, ըստ որի համակարգը թերմոդինամիկական հավասարակշռությունից դուրս բերող արտաքին ազդակները նրանում առաջացնում են ներգործության էֆեկտը թուլացնող պրոցեսներ։ Օրինակ, հավասարակշռված համակարգը տաքացնելիս նրանում տեղի է ունենում ռեակցիա, որն ընթանում է ջերմության կլանումով, սառեցնելիս՝ ռեակցիան ընթանում է ջերմության անջատումով։ Ճնշումը ավելացնելիս տեղի է ունենում համակարգի ընդհանուր ծավալի փոքրացում, իսկ փոքրացնելիս՝ զուգընթաց ընթանում են ֆիզիկական և քիմիական պրոցեսներ, որոնք բերում են ծավալի մեծացում։ Սկզբունքի կախումը ջերմաստիճանից տվել է Յա. Վանտ-Հոֆը (1884)։ Ընդհանուր տեսքով ձևակերպել է Հ. Լը Շատելիենը (1884), իսկ թերմոդինամիկորեն՝ Կ. Բրաունը (1887)։ Լը Շատելիենը թույլ է տալիս որոշել թերմոդինամիկական համակարգի հավասարակշռության տեղաշարժման ուղղությունը՝ առանց մանրամասն վերլուծելու հավասարակշռության պայմանները։

Ջերմոցային էֆֆեկտ: Օզոնի թաղանթ:

Ջերմոցային էֆեկտ

Ջերմոցային էֆեկտ, մարդու տնտեսական գործունեությամբ պայմանավորված՝ մթնոլորտում ջերմոցային գազերի խառնուրդների (ածխածնի երկօքսիդ, մեթան, օզոն, ազոտի երկօքսիդ, ֆրեոններ) կոնցենտրացիայի աճի հետևանքով Երկրի կլիմայի աստիճան, տաքացում։ Այդ գազերը բաց են թողնում արեգակնային ճառագայթումը և խոչընդոտում Երկրի մակերևույթից ջերմային երկարալիք ճառագայթումը։ Կլանվելով մթնոլորտում՝ վերջինիս մի մասը նորից անդրադառնում է հետ՝ Երկրի մակերևույթ, և առաջացնում ջերմոցային էֆեկտ։ Ջերմոցային գազերով հագեցած մթնոլորտը ծառայում է որպես ջերմոցի տանիք։ Ջերմոցային գազերի հիմնական աղբյուրը այրվող հանածո վառելանյութերն են՝ ածուխը, նավթը, բնական գազը (որոնց տարեկան ծախսը ներկայումս կազմում է ավելի քան 9 միլիարդ տոննա), այրվող կենսազանգվածը, ստորերկրյա հանքարդյունաբերության արտանետած գազերը։

Ջերմոցային գազերի քանակը մթնոլորտում

Ջերմոցային գազերի առաջացման 50%-ը բաժին է հասնում ածխածնի օքսիդին, քլորֆտորածխաջրածինների բաժինը կազմում է 15-20%, մեթանինը՝ 18%։ Համերկրային ծավալներով ածխաթթու գազի պարունակությունը մթնոլորտում կատարում է այն դերը, ինչը կատարում է ապակին ջերմոցում։ Ածխաթթու գազը տաքանում է՝ տաքացնելով նաև մթնոլորտը ամբողջությամբ։ Հետևաբար որքան մթնոլորտում շատ է CO₂, այնքան շատ է կլանվում ճառագայթներ և շատ է տաքանում մթնոլորտը։ 20-րդ դարի առաջին կեսում ածխաթթու գազի քանակը մթնորորտում եղել է 0,03%, 1956 թվականինայն կազմել է 0,028%, 1985 թվականին աճել է մինչև 0,034%, 2000 թվականին 0,038%։ Ըստ նշանակության՝ ջերմոցային գազերից երկրորդը մեթանն է նրա պարունակությունը մթնոլորտում ամեն տարի աճում է 1%-ով։ Մեթանի արտադրության հիմնական աղբյուրներն են աղբանոցները, գոմաղբը, բրինձը։ Մթնոլորտում մեթանի մեծ քանակություն հայտաբերվել է հյուսիսային կիսագնդի լայնություններում։